Centraal Cultuur

Gegevens

Gepubliceerd op zaterdag 01 mei 2010 21:02

Functie
Jos Laus werd in 2004 benoemd tot organist en koordirigent van de Heilige Jacobus de Meerdere, zoals dit godshuis van architect Cuypers officieel heet. Hij kwam van de Rijswijkse Bonifatiuskerk, waar hij 35 jaar dezelfde functie had bekleed. "Ik had het daar best naar mijn zin, maar na zo'n lange tijd wil je wel eens iets anders. Bovendien had en heeft de Jacobuskerk een heel goede reputatie als het om muziek gaat. Rijswijk was gemoedelijker, een beetje dorps. Dat heeft ook iets aantrekkelijks. Maar hier zijn er meer uitdagingen. Kort geleden nog, toen hier een herdenkingsdienst was voor de slachtoffers van de Poolse vliegramp, moet plotseling van alles worden georganiseerd. daar was ik als organist en koordirigent bij betrokken. Dan voel je dat het om iets belangrijks gaat".
Toen hij in 2004 overstapte van de Van Vredenburchweg naar de Parkstraat stond de Jacobuskerk grotendeels in de steigers. Dat is jaren zo gebleven. Maar de Mis ging door. En terwijl men het orgel bij stukjes en beetjes renoveerde bleef het resterende gedeelte klinken. Nu alles van binnen in volle luister is hersteld, met schoon stucwerk, nieuwe tegels en nog veel meer, manifesteert ook het orgel zich weer in al zijn pracht.
Het is een instrument met een eigenaardige, bewogen geschiedenis. Het werd door de Amsterdamse firma Adema gebouwd voor een grote, neogotische kerk aan het Spaarne in Haarlem.
Die werd in de jaren zeventig van de vorige eeuw afgebroken en het orgel werd overgenomen door de kerk aan de Parkstraat. Daar bevond zich tot die tijd een instrument van Maarschalkerweerd, afkomstig uit de oude Haagse Hofkapel, dat aan vervanging toe was. Dat ook het Adema-orgel niet ideaal was voor de St. Jacobuskerk nam men op de koop toe. Maar, aldus Jos Laus, het instrument blijkt na de renovatie meer in zich te hebben dan tot voor kort werd gedacht. De vroeger wat gedempte klank straalt beter de kerk in na het plaatsen van grote platen die als klankkaatsers dienen.
Ook het verwijderen van de latexverf van de omringende muren had een positieve invloed. Laus: "Die verf heeft altijd veel klank geabsorbeerd. Nu het metselwerk is vrijgekomen komt ook het orgel beter tot zijn recht".
Die klank van het instrument van Adema is bij uitstek geschikt voor het Frans romantische repertoire, met César Franck als bekendst exponent. Daarom neemt het een eigen plaats in onder de de Haagse orgels. Het enige andere sterk Frans geörienteerde orgels is dat van de Waalse kerk aan het Noordeinde, maar dat instrument van Cavaillé-Coll is, net als het kerkgebouw, veel kleiner en beperkter in zijn mogelijkheden.
De St. Jacobuskerk kan in gerenoveerde staat naast zijn betekenis voor de eredienst weer de muzikale functie krijgen die het gebouw voorheen bezat, niet alleen dankzij het orgel, maar ook door de twee door Jos Laus gedirigeerde koren, namelijk het Groot Parochiekoor en de kleinere Capella Sancti Jacobi. Concerten worden georganiseerd onder auspicien van het Haags Orgel Kontakt, een instelling waarin enkele Haagse centrumkerken samenwerken.
Of Jos Laus nog wensen heeft? Ja, een nieuwe Contrebombarde 32 voet zou de kroon op het werk zijn. Voor dit extreem lage register, dat de rechtgeaarde orgelliefhebber kippenvel kan bezorgen, ontbrak het geld. Maar er is in elk geval een plaats voor gereserveerd in de orgelkas en boven de speeltafel werd een extra knop aangebracht.
Ook zonder Contrabombarde gaat de cantor-organist van de St. Jacobuskerk vol goede moed aan het werk. Te beginnen met het inwijdingsconcert, waarvan het programma - hoe kan het anders - geheel uit Franse muziek bestaat, met onder meer César Franck's 'Piece héroique, één van de paradepaarden van het romantische orgelrepertoire.

_____________________________________________________________________
Jos Laus (orgel). Werken van Marchand, Boëly, Boëllmann, Fleury, Vierne en Litaize.
Zaterdag 29 mei, 16.00 uur, St. Jacobuskerk. Meer informatie: www.haagsorgelkontakt.nl & www.joslaus.nl